Bardzo ciekawa budowla stała niegdyś w Ruścu. Był to wieżowy dwór obronny wzniesiony w XVI wieku prawdopodobnie z inicjatywy rodziny Toporczyków-Korycińskich. Była to jedna z najciekawszych realizacji rezydencjalno-obronnych na terenie Sieradzkiego. Dwór niestety został rozebrany w ubiegłym stuleciu, a dokładnie w roku 1911.
Dwór obniżony o górną kondygnację, fotografia z początku XX wieku (“Ziemia”, 1910).
Przypuszcza się, że data budowy dworu to lata 1555-1596. Jak już wspomniałem, budowla powstała za sprawą rodziny Korycińskich, jednak pewien wkład w jego kształt mieli późniejsi właściciele-Koniecpolscy. Dwór rozebrano na początku XX wieku z bliżej nieznanych przyczyn, wiadomo, że cegły z niego posłużyły do budowy innych domostw. Nigdy na terenie gdzie stał budynek nie prowadzono dokładnych badań terenowych, jednak przed zniszczeniem wykonano jego podstawowy pomiar architektoniczny.
Była to budowla piętrowa jak podają dokumenty z roku 1911, lecz wcześniej jeszcze rozebrano górną kondygnację. Pierwotnie był to budynek czterokondygnacyjny. Murowany dwór zbudowany został na planie prostokąta o wymiarach 10,3×13,9 m. Nie wiadomo, czy budynek posiadał jakieś inne cechy obronne, jak np. fosę. Zapewne jednak dwór swoje funkcje obronne spełniał dość dobrze. Wynika to z oceny Aleksandra Koniecpolskiego, który polecał w roku 1603 swej żonie Annie ze Sroczyc, żeby w razie zagrożenia przeniosła się z Dobryszyc do zamku w Koniecpolu (zapewne fortalicji w Chrząstowie, leżącym po drugiej stronie Pilicy), lub równie obronnego Ruśca.
Przekrój dworu z początku XX wieku (źródło: “Zamki i dwory obronne Polski Centralnej-Leszek Kajzer).
Dwór niestety nie przetrwał do naszych czasów, jednak warto o nim wspomnieć i pamiętać, że istniał. Była to bardzo ciekawa budowla, której walory wtedy już nieco zniwelowane możemy oglądać na starych rysunkach i fotografiach. Dziś byłby sporą atrakcją i ozdobą niezbyt bogatego w zabytki przeszłości województwa łódzkiego.
Budynku już nie ma, jednak gdyby ktoś chciał odwiedzić miasteczko, gdzie dwór się znajdował to powinien się kierować z Bełchatowa trasą do Wielunia, lub odwrotnie. Rusiec znajduje się w połowie drogi pomiędzy oboma miastami powiatowymi. (2006)
Tekst: Tomasz Szwagrzak
Stan: nie istnieje, rozebrany
wieś, siedziba urzędu gminy wiejskiej
