Artykuły    Trasy    Download    Media    Słownik    Spis    Mapa    Noclegi    Połączenia    Linki    Historia    Prawa    Kontakt   

wybierz grodzisko

wybierz Biała Rawska (pałac) Bujały (dwór) Cielądz (park) Jajkowice (dwór) Kaleń (pałac) Ossowice (dwór) Paprotnia (dwór) Rylsk Duży (dwór) Rylsk Mały (dwór) Stare Byliny (dwór) Wola Chojnata (pałac) Zabłocie (dwór)

Był on mieszkaniem dawnych panów starożytnego rodu Piasta, długo tą ziemią władnących, im to niewątpliwie winien jest swoje wzniesienie, i przywiedzenie do stanu obrony, z której to przez kilka wieków słynął… … postać jego była groźna, i za niezdobyty łatwo mógł być poczytany… Dziś gruzy jego zasypały wzgórze, a pozostała wieża w ośmiokąt zamurowana, smutnej powłoki, podnosząc jeszcze swe czoło poorane ręką wieków, przypomina wędrowcom dawnych swoich panów! Jakimże nawałnicom przyrodzenia i napadom samychże może ludzi, oparła się w przeciągu rozległego okresu istnienia swego! Iluż tu wydarzeń była świadkiem, ileż tu dział zakwitło i zwiędło, powstało i zniknęło bez pozostawienia śladu! Ponurej ciszy w miejscach tych panującej nieprzerywa bynajmniej szum płynącej niegdy wedle grodu rzeki Rawki: koryto jej skrępowane w jedno łożysko, omija starożytne zwaliska, i ledwie małe żyłki wody w miejscach przekopów, sączą się leniwo. Tak to czas rączy w swoim biegu, niszczy dzieła ludzkie, i zaciera ich ślady, a mury starego gmachu tak łatwo runą pod jego ręką, jak łatwo wyciśnięte na piasku znaki, lada powiew wiatru zagładza i znosi. Z gruzów, o wspaniałości i obszerności tego warownego niegdyś grodu, jak też z ułamków, o jego trwałości, sądzić wypada.

Wincenty Hipolit Garzanecki -” Zamek w Rawie. Wspomnienie Historyczne”.

(Zamek)- “rawski na wzgórzu ręką ludzką usypanem i rzeką Rawką oblanem wznosił się okazale … Budowany w czworogran, którego każdy boka miał po sto łokci długości a grubości pięć łokci, wysoki na cztery piętra, murem w około obwiedziony; sklepy pod całym gmachem rozciągały się. Zdobiły go cztery wieże, a przystęp do niego ułatwiał most zwodzony na łańcuchach.”

F. Kozłowski- ” Dzieje Mazowsza za panowania książąt”- Warszawa 1858.

Zamek w Rawie Mazowieckiej powstał w XIV wieku. Był wtedy najbardziej wysuniętą na południowy-zachód warownią Mazowsza.

Budowla na planie nieregularnego czworoboku usytuowana była w widłach rzek Rawki i Rylki. Rzeki te naturalnie utrudniały dostęp do zamku od północy i zachodu. Wzdłuż północnego muru obwodowego istniał tzw. “Dom Duży”, a w dwóch przeciwległych narożnikach stały dwie wieże. Jedna z nich, ta sama, którą po rekonstrukcji możemy oglądać dziś, druga, nieistniejąca obecnie kwadratowa wieża. Mury obwodowe zamku miały 7 m wysokości i około 3 m szerokości. Wjazdu do warowni strzegła wieża bramna.

W roku 1496 sejm wyznaczył miasto do odbywania sejmików ziemskich. W podziemiach istniejącej do dziś baszty przechowywana była w 1563 roku tzw. “kwarta”. Były to dochody z królewszczyzn, przeznaczone na utrzymanie wojska, zbierane corocznie na Zielone Święta. W wyniku braku konserwacji i rozwoju sztuki wojennej, zamek stracił znaczenie obronne i został przeznaczony na więzienie. Ale na więzienie nie byle jakie, bo dla znanych skazańców. Przebywali tu m.in.: Krzysztof Książe Maklenburgii, wzięty do niewoli w czasie wojny inflandzkiej, w 1578 roku więziono tu i stracono amanta kozackiego Iwana Podkowę w 1602 r, przebywali tu Karol Gildenhielm, syn Karola IX i Jakub de la Gardie, wódz szwedzki. Przez obecność ostatniego z wymienionych przed chwilą panów, wojska szwedzkie z jeszcze większą determinacją zniszczyły miasto i zamek w 1656 roku.

“Dom murowany z wieżami, dachówką kryty, z dolnych i wierzchnich komnat się składający. Zwyczajnie dwupiętrowy, wewnątrz zaś rozkład: sionki, ganki, izby wielkie, …alkierzyki, …skarbce.”

S. Starowolski- “Polonia sive status Regni Polonie descripitio Coloniae”- 1632.

W roku 1789 zamek odbudował starosta Franciszek Lanckroński, lecz musiała być ona prowizoryczna, bo już w roku 1794 obiekt stał już pusty. Wtedy władze pruskie nakazały rozbiórkę warowni, przerwaną w roku 1820 po utworzeniu Królestwa Polskiego. Po niesławnych działaniach Prusaków po zamku pozostała praktycznie tylko wieża, w którą na domiar złego w 1859 roku uderzył piorun. W latach 1954-1958 przeprowadzono prace konserwatorskie i zrekonstruowano fragment zamku, który możemy oglądać dziś. Od tej pory mieści się w budynku muzeum. Zamek znajduje się kilkaset metrów od rynku i prowadzą do niego tabliczki informacyjne. Teren jest ogólnie dostępny, a za wejście do muzeum w baszcie trzeba zapłacić niewielką sumę. W jednej z sal na stole znajduje się księga do której można się wpisywać (co uczyniłem…). W odbudowanej baszcie zamkowej swój oddział ulokowało Muzeum Ziemi Rawskiej, więc by wejść do środka należy uiścić opłatę. O ile mi wiadomo muzeum czynne jest jedynie w sezonie letnim. Na resztę ruin wstęp darmowy. (2004-2010)