W dokumentach z roku 1239 wymieniany jest gród warowny strzegący przeprawy przez rzekę Pilicę, którego żadne ślady nie zachowały się do naszych czasów. Na jego miejscu w połowie XIV wieku król Kazimierz Wielki wzniósł zamek. Król często przyjeżdżał do przedborskich lasów na polowania, więc by zapewnić bezpieczeństwo dla siebie i swojego dworu, wybudował w ramach tworzonego systemu obrony kraju warownię w Przedborzu.
Plan zamku wg. J. Augustyniaka:
linia ciągła- zamek w XIV wieku,
linia kreskowa- przebudowa z XVII wieku,
linia punktowa- mur obronny z początku XV wieku
Badania na terenie zamku, które pozwoliły określić przebieg jego murów były prowadzone w latach 1978-1980 pod kierunkiem doc. dr Tadeusza Poklewskiego, oraz w roku 1991 przez Jerzego Augustyniaka.
Rycina przedstawiająca zamek w połowie XIX wieku.
Teren zamkowy zajmował obszar ponad 0,6 ha i ograniczony był do trójkąta wyznaczanego przez dzisiejsze ulice: Mostową, Podzamcze i Konecką. Od roku 1570 zamek był siedzibą starostwa niegrodowego. W 1655 zamek został spalony przez wojska szwedzkie i od tej pory popadał w ruinę. Całkowicie został opuszczony w roku 1765, a w XIX wieku ostatecznie rozebrany.
Zabudowa na starej fotografii.
Do naszych czasów przetrwał skrawek muru (XVII w.) z bramą przy ulicy Koneckiej. Niesłuszny jest pogląd iż jest ona dawną bramą zamku. Przetrwały też piwnice do których wejście znajduje się w istniejących dziś budynkach. Najstarszym reliktem jest mur przy ulicy Podzamcze, powstał prawdopodobnie w XV wieku podczas rozbudowy.
Wyślij na telefon
Fragment muru z XV wieku.
Pozostałości zabudowy z XVII wieku.
Prawdopodobnie z materiału pozyskanego z rozbiórki warowni wzniesione zostały nowe budynki.
Wyślij na telefon
Położenie i dojazd:
Szczątki zamku znajdują się za mostem, po lewej stronie (jadąc od
Radomska). Skręcić trzeba w pierwszą ulicę w lewo. Przy niej znajduję się wspomniana brama, a na wschód od niej-relikt kazimierzowskiego założenia. (2004-2010)
Wieża kościoła św. Aleksego w Przedborzu. Świątynia powstała w tym samym czasie co zamek (XIV wiek).
Tekst: Tomasz Szwagrzak
Zdjęcia: Paweł Grabalski, Tomasz Szwagrzak, Anna Zygma
Podziękowania dla Pana Ryszarda Bronisławskiego, dyrektora Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi, oraz Pawła Grabalskiego.
Stan: relikty
miasto, siedziba urzędu gminy miejsko-wiejskiej
