Na terenie województwa łódzkiego znaleźć można jeszcze grodziska, czyli pozostałości dawnych grodów obronnych. Budowane zazwyczaj w V-VIII wieku w trudno dostępnych terenach. Były siedzibami lokalnych władców, lub namiestników królewskich. Obok grodów powstawały podgrodzia, oraz osady handlowe z placem targowym. Czasem obok grodów istniały otwarte osady służebne, spełniające dla nich różnorakie funkcje.
Z takich zespołów grodowych, lub osad powstawały często późniejsze miasta, w średniowieczu miasta przedlokacyjne.
Ze względu na budowę grodziska zostały podzielone na pierścieniowate i stożkowate.
Tekst: Tomasz Szwagrzak
Zdjęcia: Zbigniew Bereszyński, Ryszard Bonisławski, Tomasz Szwagrzak