Stan: zachowany kopiec po gródku rycerskim, oraz pozostałości dworu modrzewiowego na murach dworu obronnego
wieś, gmina Dmosin
Współrzędne obiektu:
kopiec:
Długość: 19.7599 E
Szerokość: 51.9282 N
pozostałości dworu:
Długość: 19.7532 E
Szerokość: 51.9304 N
Możliwość zwiedzania:
Kopiec dostępny bez przeszkód, ruiny dworu można oglądać z zewnątrz
Dojazd:
Zobacz na mapie
Gdzie spać?
Noclegi w powiecie brzezińskim
To jedno z tych miejsc, które na pierwszy rzut oka wygląda dość skromnie dla miłośnika zabytków i historii. Jednak, kiedy zagłębić się bardziej w dzieje tego miejsca, robi się o wiele ciekawiej…
Dmosin pojawia się w dokumentach z roku 1407 i 1417 jako osada targowa przy kościele. Wieś otrzymała wtedy prawa miejskie na prawie chełmińskim, nadane przez Władysława Jagiełłę. Właścicielami Dmosina byli Dersław i Dadźbog Kopaczowie. Ich siedzibą był gródek rycerski usytuowany na prawym brzegu Mrogi. Badania archeologiczne miały miejsce w 1984. Przeprowadzono je na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w
Skierniewicach. Dzięki temu udało się zrekonstruować wygląd i konstrukcję gródka.
Warownia wzniesiona w II połowie XIV wieku znajdowała się na szczycie kopca, zagłębiona w grunt na ok. 1,5 metra. Zbudowano ją na planie czworokąta o boku 5 m. W niższej części budynek miał konstrukcję zrębową. Zaostrzone, drewniane belki ustawione były pionowo. Szczeliny pomiędzy nimi wypełniono gliną, przez co budynek był chroniony od zimna i wiatru. We wnętrzu znajdowało się palenisko, spełniające funkcje gospodarcze. Wyższa kondygnacja miała konstrukcję szachulcową, również wzmocnioną gliną. Podczas wykopalisk znaleziono fragmenty glinianych garnków, podkowę, zbrojniki ze zbroi średniowiecznej oraz groty bełtu kuszy.
Domniemany wygląd gródka.
Warownia stanowiła punkt obrony dla dwóch pobliskich osad. Kiedy rozwinęło się miasto, przeniesiono tam siedzibę, a dawni rycerze uzyskali stan szlachecki. Gródek uległ zniszczeniu w końcu XV wieku. Do dziś zachował się kopiec o wysokości 3 metrów i podstawie 20×30 m. Stożek w okresie letnim jest bujnie porośnięty roślinnością, łatwo go jednak zlokalizować na płaskim terenie.
Nowa siedziba Kopaczy z Dmosina powstała na wschodnim brzegu Mrogi, obok mostu. Był to dwór obronny, postawiony na planie prostokąta o boku 15 metrów. Pierwszą przebudowę dwór przeszedł około roku 1650. Uzyskał wtedy cechy baroku.
Pod koniec XVIII wieku, częściowo na fundamentach starej budowli, wzniesiono nowy dwór modrzewiowy. Dwutraktowy budynek na planie prostokąta posiadał dach dwuspadowy, kryty gontem. Od zachodu znajdował się przeszklony ganek ze schodami kamiennymi, prowadzącymi od podjazdu.
Budynek posiadał 12 pomieszczeń, w tym: kuchnię, wędzarnię wędlin i piec chlebowy. Całość ogrzewało 7 pieców kaflowych. Na początku XX wieku Dmosin należał do Kamińskich, a od lat 30. XX wieku do roku 1996 był w posiadaniu Leśniewskich. Dworek spłonął w roku 2002. Obecnie zachowało się z niego niewiele: piwnice będące jednocześnie pozostałością starszych budowli, oraz komin.
Kopiec podworski. Na jego szczycie stała dawniej warownia rycerska.
Wyślij na telefon
Piwnice dworu modrzewiowego, kryjące w sobie relikty starszej siedziby obronnej.
Wyślij na telefon
Tyle zostało z drewnianego dworu, który spłonął w 2002 roku.
Wyślij na telefon
Położenie i dojazd:
Relikty dworów znajdują się w Dmosinie Drugim, sąsiadującej z “głównym” Dmosinem osobnej dziś wsi. Miejscowość położona jest około 18 km na północ od
Brzezin. Ze stolicy powiatu kierować się trzeba na
Łowicz, a następnie w Kołacinie odbić według drogowskazów na Dmosin. Przejechać trzeba przez centrum miejscowości, a potem skręcić w prawo (drogowskaz Dmosin Drugi). Ruiny dworu znajdują się tuż nad rzeką, przy moście. Do kopca należy jechać dalej i zatrzymać się przy tablicy opisującej historię gródka. Dalej podążać trzeba kilkaset metrów polną drogą. Kopiec będzie widoczny po prawej stronie. (2013)
Tekst: Tomasz Szwagrzak
Zdjęcia: Tomasz Szwagrzak
