Dworu obronnego w Chełmie należy szukać w bryle XIX-wiecznego, wyremontowanego dziś pałacu. Sama miejscowość, oraz dwór położone są obok związanej z licznymi legendami
Górze Chełmo, na której znajduje się grodzisko. Monografią pałacu zajmowała się T. Szyburska.
Pałac ma wymiary 11,2 x 19 m. Nie wiadomo czy dawny dwór otoczony był jakimiś urządzeniami obronnymi. Wieś pojawia się w źródłach od roku 1251. W późnym średniowieczu stanowiła ośrodek włości Zadorów, a w XVI w. przeszła w ręce Nałęcza-Abrahama Leżeńskiego. To właśnie z przedstawicielem tego rodu- Janem, lub Stanisławem Leżeńskim łączy się fundację dworu, który powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XVI, lub na przełomie XVI i XVII w. Tezę tą wysnuć można po datowaniu renesansowych portali.
W latach 60. XX wieku dwór został odbudowany, oraz przywrócono mu pierwotny wygląd. Dziś jeszcze oglądać można sklepienie sieni z późnorenesansową dekoracją stiukową typu kalisko – lubelskiego z motywami figur geometrycznych wykonanych z wałków, rzędów wolich oczek i perełek. Przetrwały również bogato profilowane portale we wnętrzu, oraz drewniane drzwi wejściowe zdobione metalowymi gwoździami.
Prawdopodobnie był to budynek trójdzielny z sienią na osi. Przebudowany został w wieku XVIII przez Męcińskich i w XIX przez Skórzewskich. Obecnie zabytek należy do prywatnego właściciela, więc wstęp jest utrudniony. Można jednak próbować swoich sił i skontaktować się z nim, aby obejrzeć dokładnie zabytek.
Wyremontowany pałac prezentuje się dość efektownie.
Piwnice z wyraźnie widocznym starszym rodowodem.
Piwnice.
Mury są tu dość grube.
Stara baszta (?).
Jeszcze jedno spojrzenie na pałac.
Położenie i dojazd:
Chełmo położone jest prawie przy trasie
Radomsko–
Przedbórz. W miejscowości Granice trzeba skręcić w drogę na południe. (2006)
Tekst: Tomasz Szwagrzak
Zdjęcia: Piotr Pupysz